مفاهیم اولیه

در هر چرخدنده نسبت دنده بافاصله از مرکز چرخدنده تانقطه تماس تعیین میشود.

به عنوان مثال در ابزاری با دو چرخدنده اگر قطر یکی ازچرخدنده ها ۲ برابر دیگری باشد ضریب دنده ۱:۲ (یک به دو) خواهد بود.

نسبت چرخدنده (نسبت تبدیل)

نسبت چرخدنده مقداری است که باتوجه به آن سرعت و گشتاور تغییر میکنند.نسبت دو چرخدنده برابر است با محیط چرخ دنده اول به محیط چرخدنده دوم ویا شعاع چرخدنده اول به شعاع چرخدنده دوم.

جهت چرخش چرخدنده به این صورت است که چرخدنده اول درجهت ساعتگرد بچرخد، چرخدنده دوم در جهت پادساعتگرد خواهد چرخید وبرعکس.

برای طراحی یک چرخدنده عوامل زیر رادر نظر میگیریم:

۱ – ارتفاع سردنده ۲ – ارتفاع ته دنده ۳- ضخامت دنده ۴-منحنی یا انحنای جانبی دنده

چرخدنده ها اکثرا با دومنحنی اینولوت یا سیکلوئید طراحی وساخته میشوند. برای ساخت چرخدنده های بزرگ ونیز مواردی که انتقال قدرت زیاد مدنظر باشد ازمنحنی اینولوت استفاده میشود وبرای ساخت چرخدنده های ظریف مانند چرخدنده های ساعت از منحنی سیکلوئید استفاده میشود.